ਇਤਿਹਾਸ ਨੂੰ ਸਮਝਣ ਵਾਸਤੇ ਸਭ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਸਾਨੂੰ ਇਤਿਹਾਸ ਦੇ ਸਰੋਤਾਂ ਨੂੰ ਜਾਨਣਾ ਪੈਂਦਾ ਹੈ | ਭਾਰਤ ਦੇ ਪ੍ਰਾਚੀਨ ਕਾਲ ਦੇ ਇਤਿਹਾਸ ਨੂੰ ਜੇਕਰ ਪੜਨਾ ਹੋਵੇ ਤਾਂ ਕੁਦਰਤੀ ਹੈ ਕਿ ਸਾਨੂੰ ਪ੍ਰਾਚੀਨ ਕਾਲ ਦਾ ਭਾਰਤੀ ਸਾਹਿੱਤ ਦੇਖਣਾ ਪਵੇਗਾ ਅਤੇ ਇਸਦੀ ਪੜਚੋਲ ਕਰਨੀ ਪਵੇਗੀ | ਪਰ ਕਿਉਂਕਿ ਇਹ ਸਾਹਿੱਤ ਭਾਰਤ ਦੀ ਬਹੁਤ ਹੀ ਅਮੀਰ ਵਿਰਾਸਤ ਅਤੇ ਸੰਸਕ੍ਰਿਤੀ ਹੈ ਜਿਸਤੋਂ ਸਾਨੂੰ ਉਸ ਸਮੇਂ ਦੇ ਬਾਰੇ ਕਾਫੀ ਗਿਆਨ ਹੁੰਦਾ ਹੈ | ਇਸ ਲਈ ਸਾਰੇ ਇਤਿਹਾਸਕਾਰ ਇਸ ਪੁਰਾਤਨ ਸਾਹਿੱਤ ਨੂੰ ਜਾਣੇ ਬਿਨਾਂ ਇਤਿਹਾਸ ਦਾ ਨਿਰਮਾਣ ਨਹੀਂ ਕਰ ਸਕਦੇ | ਆਉ ਅਸੀਂ ਅੱਜ ਭਾਰਤ ਦੇ ਪ੍ਰਾਚੀਨ ਇਤਿਹਾਸ ਦੇ ਇਸ ਅਮੀਰ ਸਾਹਿੱਤ ਬਾਰੇ ਜਾਣਕਾਰੀ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰਨ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕਰੀਏ |
| ਲੜੀ ਨੰ: | ਮੁੱਖ ਸਾਹਿੱਤ | ਲੜੀ ਨੰਬਰ | ਸਾਹਿੱਤਕ ਰਚਨਾਵਾਂ |
| 1 | ਵੇਦ | 1 | ਰਿਗਵੇਦ |
| 2 | ਸਾਮਵੇਦ | ||
| 3 | ਯਜੁਰਵੇਦ | ||
| 4 | ਅਥਰਵਵੇਦ | ||
| 2 | ਬ੍ਰਾਹਮਣ ਗ੍ਰੰਥ | 1 | ਐਤਰੇਯ |
| 2 | ਕੋਸ਼ੀਤਕੀ | ||
| 3 | ਸ਼ਤਪਥਬ੍ਰਾਹਮਣ | ||
| 4 | ਪੰਚਵਿਸ਼ਬ੍ਰਾਹਮਣ | ||
| 5 | ਗੋਪਥਬ੍ਰਾਹਮਣ | ||
| 3 | ਅਰੰਣਿਯੰਕ | 1 | ਮੈਤ੍ਰੈਆਣੀ |
| 2 | ਤੈਤਿਰਿਆ | ||
| 3 | ਐਤ੍ਰੇਯ | ||
| 4 | ਉਪਨਿਸ਼ਦ | ਕੁੱਲ ਸੰਖਿਆ ਹੈ | ਇੱਥੇ ਕੇਵਲ ਪ੍ਰਮੁੱਖ ਉਪਨਿਸ਼ਦ ਦੇ ਨਾਮ ਹੀ ਦਿੱਤੇ ਜਾ ਰਹੇ ਹਨ | | |
| 1 | ਕਥੋਪਨਿਸ਼ਦ | ||
| 2 | ਈਸ਼ਵਾਸਪੋਪਨਿਸ਼ਦ | ||
| 3 | ਕੇਨੋਪਨਿਸ਼ਦ | ||
| 4 | ਵ੍ਰਿਹਦਾਰਣਿਅਕ | ||
| 5 | ਛੰਦੋਗਿਓਪਨਿਸ਼ਦ | ||
| 5 | ਵੇਦਾਂਗ | 1 | ਸ਼ਿਕਸ਼ਾ |
| 2 | ਕਲਪ | ||
| 3 | ਵਿਆਕਰਣ | ||
| 4 | ਨਿਰੁਕਤ | ||
| 5 | ਛੰਦ | ||
| 6 | ਜਿਓਤਿਸ਼ | ||
| 6 | ਕਲਪ ਸੂਤਰ | 1 | ਸ਼੍ਰੋਤਸੂਤਰ |
| 2 | ਗ੍ਰਿਹਸੂਤਰ | ||
| 3 | ਧਰਮਸੂਤਰ | ||
| 4 | ਸ਼ੁਲਵਸੂਤਰ | ||
| 7 | ਸੂਤਰਸਾਹਿੱਤ | 1 | ਆਪਸਤੰਬ ਗ੍ਰਿਹਸੂਤਰ |
| 2 | ਬੋਧਾਯਨ ਗ੍ਰਿਹਸੂਤਰ | ||
| 3 | ਆਪਸਤੰਬ ਧਰਮਸੂਤਰ | ||
| 4 | ਬੌਧਾਅਨ ਧਰਮਸੂਤਰ | ||
| 5 | ਗੌਤਮ ਧਰਮਸੂਤਰ | ||
| 6 | ਆਸ਼ਵਲਾਇਨ ਸ਼੍ਰੌਤਸੂਤਰ | ||
| 8 | ਵਿਆਕਰਣ ਸਾਹਿੱਤ | 1 | ਅਸ਼ਟਾਧਿਆਏ |
| 2 | ਮਹਾਭਾਸ਼ਿਆ | ||
| 3 | ਨੀਰੁਕਤ | ||
| 9 | ਜੋਤਿਸ਼ ਸਾਹਿੱਤ | 1 | ਬ੍ਰਿਹਜਾਤਕਮ |
| 2 | ਸੁਰਿਆਸਿਧਾਂਤ | ||
| 3 | ਬੀਜਗਣਿਤਮ | ||
| 4 | ਬ੍ਰਿਹਤਸੰਹਿਤਾ | ||
| 10 | ਉਪਵੇਦ | 1 | ਆਯੁਰਵੇਦ |
| 2 | ਧਨੁਰਵੇਦ | ||
| 3 | ਗੰਧਰਵਵੇਦ | ||
| 4 | ਸ਼ਿਲਪਵੇਦ | ||
| 11 | ਸ਼ਡਦਰਸ਼ਨ | 1 | ਨਿਆਂਏ |
| 2 | ਵੈਸ਼ੇਸ਼ਿਕ | ||
| 3 | ਸਾਂਖਿਆ | ||
| 4 | ਯੋਗ | ||
| 5 | ਪੂਰਵਮੀਮਾਂਸਾ | ||
| 6 | ਉੱਤਰਮੀਮਾਂਸਾ | ||
| 12 | ਮਹਾਂਕਾਵਿ | 1 | ਰਮਾਇਣ |
| 2 | ਮਹਾਂਭਾਰਤ | ||
| 13 | ਪੁਰਾਣ | 1 | ਬ੍ਰਹਮਪੁਰਾਣ |
| 2 | ਪਦ੍ਮਪੁਰਾਣ | ||
| 3 | ਵਿਸ਼੍ਣੁਪੁਰਾਣ | ||
| 4 | ਸ਼ਿਵਪੁਰਾਣ | ||
| 5 | ਭਾਗਵਤਪੁਰਾਣ | ||
| 6 | ਨਾਰਦਿਪੁਰਾਣ | ||
| 7 | ਮਾਰਕੰਡੇਪੁਰਾਣ | ||
| 8 | ਅਗਨੀਪੁਰਾਣ | ||
| 9 | ਭਵਿਸ਼ਿਆਪੁਰਾਣ | ||
| 10 | ਬ੍ਰਹਮਵੈਵਰਤਪੁਰਾਣ | ||
| 11 | ਲਿੰਗਪੁਰਾਣ | ||
| 12 | ਵਰਾਹਪੁਰਾਣ | ||
| 13 | ਸਕੰਦਪੁਰਾਣ | ||
| 14 | ਵਾਮਨ ਪੁਰਾਣ | ||
| 15 | ਕੂਰਮਪੁਰਾਣ | ||
| 16 | ਮਤ੍ਸਿਆਪੁਰਾਣ | ||
| 17 | ਗਰੁੜਪੁਰਾਣ | ||
| 18 | ਬ੍ਰਹਮਾਂਡਪੁਰਾਣ | ||
| 14 | ਸਮ੍ਰਿਤੀਆਂ | 1 | ਮਨੁਸਮ੍ਰਿਤੀ |
| 2 | ਯਾਗਿਆਵਲ੍ਕਿਆ ਸਮ੍ਰਿਤੀ | ||
| 3 | ਵਿਸ਼੍ਣੁਪੁਰਾਣ | ||
| 4 | ਨਾਰਦ ਸਮ੍ਰਿਤੀ | ||
