ਇਤਿਹਾਸ ਨੂੰ ਸਮਝਣ ਵਾਸਤੇ ਸਭ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਸਾਨੂੰ ਇਤਿਹਾਸ ਦੇ ਸਰੋਤਾਂ ਨੂੰ ਜਾਨਣਾ ਪੈਂਦਾ ਹੈ | ਭਾਰਤ ਦੇ ਪ੍ਰਾਚੀਨ ਕਾਲ ਦੇ ਇਤਿਹਾਸ ਨੂੰ ਜੇਕਰ ਪੜਨਾ ਹੋਵੇ ਤਾਂ ਕੁਦਰਤੀ ਹੈ ਕਿ ਸਾਨੂੰ ਪ੍ਰਾਚੀਨ ਕਾਲ ਦਾ ਭਾਰਤੀ ਸਾਹਿੱਤ ਦੇਖਣਾ ਪਵੇਗਾ ਅਤੇ ਇਸਦੀ ਪੜਚੋਲ ਕਰਨੀ ਪਵੇਗੀ | ਪਰ ਕਿਉਂਕਿ ਇਹ ਸਾਹਿੱਤ ਭਾਰਤ ਦੀ ਬਹੁਤ ਹੀ ਅਮੀਰ ਵਿਰਾਸਤ ਅਤੇ ਸੰਸਕ੍ਰਿਤੀ ਹੈ ਜਿਸਤੋਂ ਸਾਨੂੰ ਉਸ ਸਮੇਂ ਦੇ ਬਾਰੇ ਕਾਫੀ ਗਿਆਨ ਹੁੰਦਾ ਹੈ | ਇਸ ਲਈ ਸਾਰੇ ਇਤਿਹਾਸਕਾਰ ਇਸ ਪੁਰਾਤਨ ਸਾਹਿੱਤ ਨੂੰ ਜਾਣੇ ਬਿਨਾਂ ਇਤਿਹਾਸ ਦਾ ਨਿਰਮਾਣ ਨਹੀਂ ਕਰ ਸਕਦੇ | ਆਉ ਅਸੀਂ ਅੱਜ ਭਾਰਤ ਦੇ ਪ੍ਰਾਚੀਨ ਇਤਿਹਾਸ ਦੇ ਇਸ ਅਮੀਰ ਸਾਹਿੱਤ ਬਾਰੇ ਜਾਣਕਾਰੀ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰਨ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕਰੀਏ |
ਲੜੀ ਨੰ: | ਮੁੱਖ ਸਾਹਿੱਤ | ਲੜੀ ਨੰਬਰ | ਸਾਹਿੱਤਕ ਰਚਨਾਵਾਂ |
1 | ਵੇਦ | 1 | ਰਿਗਵੇਦ |
2 | ਸਾਮਵੇਦ | ||
3 | ਯਜੁਰਵੇਦ | ||
4 | ਅਥਰਵਵੇਦ | ||
2 | ਬ੍ਰਾਹਮਣ ਗ੍ਰੰਥ | 1 | ਐਤਰੇਯ |
2 | ਕੋਸ਼ੀਤਕੀ | ||
3 | ਸ਼ਤਪਥਬ੍ਰਾਹਮਣ | ||
4 | ਪੰਚਵਿਸ਼ਬ੍ਰਾਹਮਣ | ||
5 | ਗੋਪਥਬ੍ਰਾਹਮਣ | ||
3 | ਅਰੰਣਿਯੰਕ | 1 | ਮੈਤ੍ਰੈਆਣੀ |
2 | ਤੈਤਿਰਿਆ | ||
3 | ਐਤ੍ਰੇਯ | ||
4 | ਉਪਨਿਸ਼ਦ | ਕੁੱਲ ਸੰਖਿਆ ਹੈ | ਇੱਥੇ ਕੇਵਲ ਪ੍ਰਮੁੱਖ ਉਪਨਿਸ਼ਦ ਦੇ ਨਾਮ ਹੀ ਦਿੱਤੇ ਜਾ ਰਹੇ ਹਨ | | |
1 | ਕਥੋਪਨਿਸ਼ਦ | ||
2 | ਈਸ਼ਵਾਸਪੋਪਨਿਸ਼ਦ | ||
3 | ਕੇਨੋਪਨਿਸ਼ਦ | ||
4 | ਵ੍ਰਿਹਦਾਰਣਿਅਕ | ||
5 | ਛੰਦੋਗਿਓਪਨਿਸ਼ਦ | ||
5 | ਵੇਦਾਂਗ | 1 | ਸ਼ਿਕਸ਼ਾ |
2 | ਕਲਪ | ||
3 | ਵਿਆਕਰਣ | ||
4 | ਨਿਰੁਕਤ | ||
5 | ਛੰਦ | ||
6 | ਜਿਓਤਿਸ਼ | ||
6 | ਕਲਪ ਸੂਤਰ | 1 | ਸ਼੍ਰੋਤਸੂਤਰ |
2 | ਗ੍ਰਿਹਸੂਤਰ | ||
3 | ਧਰਮਸੂਤਰ | ||
4 | ਸ਼ੁਲਵਸੂਤਰ | ||
7 | ਸੂਤਰਸਾਹਿੱਤ | 1 | ਆਪਸਤੰਬ ਗ੍ਰਿਹਸੂਤਰ |
2 | ਬੋਧਾਯਨ ਗ੍ਰਿਹਸੂਤਰ | ||
3 | ਆਪਸਤੰਬ ਧਰਮਸੂਤਰ | ||
4 | ਬੌਧਾਅਨ ਧਰਮਸੂਤਰ | ||
5 | ਗੌਤਮ ਧਰਮਸੂਤਰ | ||
6 | ਆਸ਼ਵਲਾਇਨ ਸ਼੍ਰੌਤਸੂਤਰ | ||
8 | ਵਿਆਕਰਣ ਸਾਹਿੱਤ | 1 | ਅਸ਼ਟਾਧਿਆਏ |
2 | ਮਹਾਭਾਸ਼ਿਆ | ||
3 | ਨੀਰੁਕਤ | ||
9 | ਜੋਤਿਸ਼ ਸਾਹਿੱਤ | 1 | ਬ੍ਰਿਹਜਾਤਕਮ |
2 | ਸੁਰਿਆਸਿਧਾਂਤ | ||
3 | ਬੀਜਗਣਿਤਮ | ||
4 | ਬ੍ਰਿਹਤਸੰਹਿਤਾ | ||
10 | ਉਪਵੇਦ | 1 | ਆਯੁਰਵੇਦ |
2 | ਧਨੁਰਵੇਦ | ||
3 | ਗੰਧਰਵਵੇਦ | ||
4 | ਸ਼ਿਲਪਵੇਦ | ||
11 | ਸ਼ਡਦਰਸ਼ਨ | 1 | ਨਿਆਂਏ |
2 | ਵੈਸ਼ੇਸ਼ਿਕ | ||
3 | ਸਾਂਖਿਆ | ||
4 | ਯੋਗ | ||
5 | ਪੂਰਵਮੀਮਾਂਸਾ | ||
6 | ਉੱਤਰਮੀਮਾਂਸਾ | ||
12 | ਮਹਾਂਕਾਵਿ | 1 | ਰਮਾਇਣ |
2 | ਮਹਾਂਭਾਰਤ | ||
13 | ਪੁਰਾਣ | 1 | ਬ੍ਰਹਮਪੁਰਾਣ |
2 | ਪਦ੍ਮਪੁਰਾਣ | ||
3 | ਵਿਸ਼੍ਣੁਪੁਰਾਣ | ||
4 | ਸ਼ਿਵਪੁਰਾਣ | ||
5 | ਭਾਗਵਤਪੁਰਾਣ | ||
6 | ਨਾਰਦਿਪੁਰਾਣ | ||
7 | ਮਾਰਕੰਡੇਪੁਰਾਣ | ||
8 | ਅਗਨੀਪੁਰਾਣ | ||
9 | ਭਵਿਸ਼ਿਆਪੁਰਾਣ | ||
10 | ਬ੍ਰਹਮਵੈਵਰਤਪੁਰਾਣ | ||
11 | ਲਿੰਗਪੁਰਾਣ | ||
12 | ਵਰਾਹਪੁਰਾਣ | ||
13 | ਸਕੰਦਪੁਰਾਣ | ||
14 | ਵਾਮਨ ਪੁਰਾਣ | ||
15 | ਕੂਰਮਪੁਰਾਣ | ||
16 | ਮਤ੍ਸਿਆਪੁਰਾਣ | ||
17 | ਗਰੁੜਪੁਰਾਣ | ||
18 | ਬ੍ਰਹਮਾਂਡਪੁਰਾਣ | ||
14 | ਸਮ੍ਰਿਤੀਆਂ | 1 | ਮਨੁਸਮ੍ਰਿਤੀ |
2 | ਯਾਗਿਆਵਲ੍ਕਿਆ ਸਮ੍ਰਿਤੀ | ||
3 | ਵਿਸ਼੍ਣੁਪੁਰਾਣ | ||
4 | ਨਾਰਦ ਸਮ੍ਰਿਤੀ |